DA LI STE ZNALI da je Kotor jedini grad u Crnoj Gori koji je, kroz 15. stoljeća, od VI. stoljeća do danas, u kontinuitetu bio politički, administrativni, pomorski, duhovni, kulturni, gospodarski i zdravstveni centar ne samo područja svoje komune nego i Boke Kotorske i šire, a DA JE DANAS SVE TO IZGUBIO? I TO NEPOVRATNO! I TO UZ NAŠE ĆUTANJE!
DA LI STE ZNALI da su Kotoru poslije II. svjetskog rata uzeli prvo status nekadašnjeg sjedišta sreza, a kasnije i status regionalnog centra, što je dovelo do oduzimanja dijela teritorije (Jaz), gubitka funkcija i gubitka javnih, kulturnih, upravnih i drugih institucija koje su pretvorene u filijale i ekspoziture crnogorskih centrala, od pozorišta i simfonijskog orkestra, preko Arhiva, Zavoda za zaštitu spomenika, Zavoda za zapošljavanje…, sve do policije, a zatim su mu uzeli i status grada, Kotor je, između svih upisanih gradova, jedino naseljeno mjesto upisano na listu UNESCO.
Foto: pixabay.com
DA LI STE ZNALI da je grad Kotor u zidinama prije zemljotresa 1979. godine imao preko 2.500 stanovnika? Da je, za podmirenje potreba svog stanovništva i opštine, grad unutar zidina imao preko 120 prodavnica, zanatskih radnji, servisa, škola, institucija, tako da Kotorani nisu ni morali da izađu iz grada, sve im je bilo pod nogom?
DA LI STE ZNALI da danas iz grada nestaje cijeli jedan narod, onaj kotorski, sa svojom tradicijom, običajima, jezikom? Da će ga za par godina, kada u gradu više ne bude ni stanovnika ni institucija, kada grad definitivno postane privatna prćija biznisa, grad hostel, grad kafana, grad suvenirnica, otključavati na početku sezone, a zaključavati na kraju?
Foto: pixabay.com
DA LI STE ZNALI da je Kotor, po zvaničnom popisu od 2003. godine imao 1.363 stanovnika, oko 1.150 manje nego 1979. godine, 450 domaćinstava i 535 stanova, a po zadnjem popisu iz 2011. godine imao je 974 stanovnika uključujući Ruse, Engleze i ostale, 361 domaćinstvo, a 633 stana, Znači, za 8 godina, u odnosu na 2003. godinu, broj stanovnika je smanjen za 389, broj domaćinstava smanjen je za 89, a broj stanova povećan je za 98. Manje 389 stanovnika, manje 89 domaćinstava, a više 98 stanova! Za koga? Odgovorno tvrdim da u Kotoru NEMA VIŠE OD 100 Kotorana koji su stvarno Kotorani, pri tom mislim na one koji su živjeli u Kotoru prije zemljotresa! U međuvremenu situacija se pogoršala daljnjim iseljavanjem građana i pretvaranjem stanova u gradu u apartmane i u hostele koji su rak rana grada s obzirom na klijentelu koju dovode iako su svima puna usta priče o elitnom turizmu.
Povijest nas uči da su građani Kotora i njihova građanska svijest bili ti koji su održavali grad živim. Njihovim odlaskom proces mortifikacije i transformacije grada u šoping mol podređen isključivo interesima bezobzirnog biznisa bi će nepovratan! Ono što kroz povijest nisu uspjeli osvajači, bolesti i prirodne katastrofe, da unište život u gradu, uspijeće biznismeni potpomognuti od strane države koja nikada nije htjela da prihvati posebnost Kotora i Boke Kotorske kao regije, namećući im crnogorski prosjek.
Foto: pixabay.com
Aleksandar Dender, dipl.ing.arh.
Kotor, Boka kotorska, Crna Gora